Categorie: Geschiedenis

Kaapstad onder water

On door Douwe van der GaliëninGeen categorie, Geschiedenis, KaapstadEen reactie plaatsen
Winkelmedewerkers proberen het water buiten te houden bij Cleghorn & Harris aan Adderley Street.

De ellende begon op 23 juni 1904 rond het middaguur. Zware regenbuien veranderden de straten van Kaapstad in rivieren. Vanuit de hoger gelegen wijk Gardens op de helling van de Tafelberg stroomde een muur van modderig water, die op sommige plekken een hoogte bereikte van bijna een meter, naar beneden richting het centrum van de stad. De bewoners van een huis op de hoek van Glynn en Buitenkant Street konden ternauwernood worden gered uit hun volgelopen huis. ’s Avonds bleven stortbuien de stad teisteren en begon het te onweren. De volgende dag braken de wolken open. Op de Tafelberg waren prachtige watervallen zichtbaar.

Lees verder “Kaapstad onder water” →

Een Oranjeprins in Kaapstad

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, Kaapstad2 reacties
Willem Frederik Hendrik (1820-1879), prins der Nederlanden, door J.B. van Hulst, 1836, Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje Nassau, Den Haag.

Op zondag 6 mei 1838 ging het Nederlandse fregat Bellona onder het gebulder van 21 saluutschoten voor anker in de Simonsbaai. Aan boord bevond zich prins Hendrik, de derde zoon van de latere koning Willem II en Anna Paulowna. Vergezeld door Nederlandse en Britse officieren reed hij op 9 mei in een open rijtuig van Simonstad naar Kaapstad. Daar stonden de straten en de pleinen vol met toeschouwers. Vanwege de afwezigheid van gouverneur George Thomas Napier, die op reis was in het binnenland van de kolonie, verbleef de prins niet in het gouvernementshuis, maar in het vroegere logement van de weduwe De Wit. Voor haar huis wachtte een militaire erewacht hem op. Een muziekkorps speelde het God Save the King en van alle kanten klonk een luid “hoezee!” toen hij uit het rijtuig stapte.

Lees verder “Een Oranjeprins in Kaapstad” →

De ontsnapping van Jan van de Caab

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis2 reacties
Schepen in de Tafelbaai, achttiende eeuw, Rijkmuseum.

Op 12 mei 1750 zette het VOC-schip Hof d’uno koers naar Nederland. Het schip was vijf maanden eerder vertrokken uit Batavia en had tweeënhalve week voor anker gelegen in de Tafelbaai. In Kaapstad waren niet alleen voorraden ingeslagen, maar ook vier nieuwe matrozen gerekruteerd. Een van hen was de ontsnapte slaaf Jan van de Caab. Hij had zich uit de voeten gemaakt toen hij Kaapstad bezocht met de wagen van zijn meester, de landbouwer Hendrick Ecksteen. Ver weg van de Kaap hoopte hij in vrijheid een nieuw leven op te kunnen bouwen.

Lees verder “De ontsnapping van Jan van de Caab” →

De schipbreuk van de Vis

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, KaapstadEen reactie plaatsen
De schipbreuk van de Vis, Jürgen Leeuwenberg, 1740, National Library of South Africa.

“Brand! Brand!”, riep een van de matrozen op de uitkijk. “Waar is brand?”, schreeuwde de stuurman, maar voordat de matroos kon antwoorden waar hij de branding zag, liep het VOC-fluitschip Vis op de rotsen van Groenpunt, iets ten westen van de plaats waar nu de vuurtoren staat. Tegen alle richtlijnen in had de schipper van de Vis in de nacht van 5 op 6 mei 1740 geprobeerd de Tafelbaai binnen te varen. Hij had het licht van de nieuwe batterij in Drieankerbaai aangezien voor het vertrouwde vuursignaal op Robbeneiland. Het schip was in de duisternis recht op de kust afgevaren.

Lees verder “De schipbreuk van de Vis” →

Een zwarte Amerikaan in Transvaal

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenisEen reactie plaatsen
Spoorwegarbeiders op de nog onvoltooide Brinkspruitbrug tijdens de aanleg van de Delagoalijn omstreeks 1892.

15 januari 1893. Het hemd van John Ross werd uitgetrokken, zijn handen werden boven zijn hoofd vastgebonden aan een paal en hij kreeg vijftien zweepslagen van een politieagent. Ross was een zwarte ingenieur die voor de Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Spoorwegmaatschappij werkte aan de Delagoalijn tussen Pretoria en Lourenço Marques. Hij had het gewaagd fel te reageren op beledigende opmerkingen van een witte collega. In de gesegregeerde Zuid-Afrikaansche Republiek werden Afrikanen voor het minste of geringste zwaar gestraft. De politieagent wist echter niet dat Ross een Amerikaanse staatsburger was. Een diplomatieke rel tussen de Verenigde Staten en de Zuid-Afrikaansche Republiek was geboren.

Lees verder “Een zwarte Amerikaan in Transvaal” →

De inauguratie van Mandela

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, PretoriaEen reactie plaatsen
Op 10 mei 1994 werd Nelson Mandela beëdigd als president van Zuid-Afrika door hoofdrechter Michael Corbett.

Op 10 mei 1994 begon een nieuw hoofdstuk in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis. Nelson Mandela werd op die dag geïnaugureerd als eerste zwarte president van Zuid-Afrika. Zijn partij, het African National Congress, had tijdens de eerste multiraciale verkiezingen van april 1994 een verpletterende overwinning behaald met bijna 63 procent van de stemmen. De inauguratie vond plaats in het amfitheater van het imponerende Uniegebouw op de Meintjieskop in Pretoria, de officiële zetel van de Zuid-Afrikaanse regering sinds 1910.

Lees verder “De inauguratie van Mandela” →

De Kaapse pokkenepidemie van 1713

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, Kaapstad, West-KaapEen reactie plaatsen
Khoikhoi tijdens een storm, anonieme kunstenaar, ca. 1700, National Library of South Africa.

Op 13 februari 1713 arriveerde vanuit Batavia de retourvloot van de Verenigde Oost-Indische Compagnie onder bevel van Johannes van Steeland in de Tafelbaai. Tijdens de zeereis hadden enkele opvarenden, onder wie de kinderen van Van Steeland, de pokken gehad, maar tegen de tijd dat de Kaap werd bereikt waren zij weer hersteld. Na aankomst werd hun kleding zoals gebruikelijk naar de slavenloge aan de Heerengracht gebracht om gewassen te worden. Binnen de kortste keren was een groot deel van de slaven ziek. Tijdens de daaropvolgende zes maanden overleden bijna tweehonderd van de vijfhonderdzeventig Compagniesslaven.

Lees verder “De Kaapse pokkenepidemie van 1713” →

De gevangen gouverneur van Rhodesië

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, Zimbabwe2 reacties
Sir Humphrey Gibbs in vol ornaat.

Elke ochtend hees Sir Humphrey Gibbs de Union Jack in de tuin van Government House en elke avond stak hij zich in een smoking en bracht voor het diner een dronk uit op koningin Elizabeth. Gibbs was van 1959 tot 1969 gouverneur van de Britse kolonie Rhodesië. Hij deed alsof er niets aan de hand was, maar de laatste vier jaar van zijn gouverneurschap was hij een gevangene in zijn ambtswoning.

Lees verder “De gevangen gouverneur van Rhodesië” →

Het oudste lied in het Afrikaans

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenisEen reactie plaatsen
De Slag om Muizenberg, Johan Christiaan Friderici, 1795.

We blijven nog even bij de opstandige burgers van Swellendam. Zoals ik de vorige keer schreef, hadden zij in juni 1795 hun landdrost afgezet en het bewind van de VOC afgeschud. Desalniettemin besloten zij het VOC-bestuur te helpen bij de verdediging van de Kaap tegen een Britse invasiemacht. Getooid met revolutionaire rood-wit-blauwe kokardes trokken 168 bereden Swellendammers onder aanvoering van hun nationale commandant Petrus Jacobus Delport naar Kaapstad. Op 26 juli kwamen zij aan bij Kasteel de Goede Hoop. Een kleine twee weken later stonden zij voor het eerst tegenover de Britten tijdens de Slag om Muizenberg, die eindigde in een Nederlandse nederlaag. Over het optreden van de Swellendammers gaat het spottende Lied ter eere van de Swellendamsche en diverse andere helden bij de bloedige actie aan Muisenburg in dato 7 Aug. 1795.

Lees verder “Het oudste lied in het Afrikaans” →

Hermanus Steyn en de Opstand van Swellendam

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenisEen reactie plaatsen
Portret van Hermanus Steyn, J. Coenraad, 1784, Drostdy Museum.

In juni 1795 kwamen de burgers van het district Swellendam in opstand tegen het bestuur van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Zij verklaarden zich onafhankelijk van het Kaapse bestuur en kozen Hermanus Steyn tot hun leider. Hij wordt daarom weleens gezien als de eerste president van een onafhankelijke republiek in Zuid-Afrika, maar was hij dat echt?

Lees verder “Hermanus Steyn en de Opstand van Swellendam” →

De Zeven Provinciën in de Unie van Zuid-Afrika

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, KaapstadEen reactie plaatsen
De Zeven Provinciën in de Tafelbaai met de Duivelspiek op de achtergrond.

Op 8 januari 1911 arriveerde het gloednieuwe Nederlandse pantserschip De Zeven Provinciën in de Tafelbaai. Het schip week af van de gebruikelijke route naar Nederlands-Indië door het Suezkanaal om de Nederlandse regering te vertegenwoordigen bij de opening van het parlement van de nieuwe Unie van Zuid-Afrika. De unie was ontstaan op 31 mei 1910 door de samenvoeging van de vier Britse koloniën Kaapkolonie, Natal, Oranjerivierkolonie en Transvaal. De Zeven Provinciën kwam echter twee maanden te laat voor de opening van het parlement op 4 november 1910 vanwege de lange tijd die nodig was geweest om het schip gereed te maken voor zijn eerste verre zeereis.

Lees verder “De Zeven Provinciën in de Unie van Zuid-Afrika” →

De explosie van Braamfontein

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, JohannesburgEen reactie plaatsen
De krater die werd veroorzaakt door de explosie van Braamfontein.

Op dinsdag 4 augustus 2020 ontplofte 2750 ton ammoniumnitraat in de haven van de Libanese hoofdstad Beirut. De explosie veroorzaakte grote schade in de haven en de stad en zorgde voor meer dan honderdvijftig doden. In het verleden zijn dergelijke rampen, waarbij grote hoeveelheden explosief materiaal onbedoeld ontploften, vaker voorgekomen. Zo ook op 19 februari 1896 in de wijk Braamfontein in Johannesburg.

Lees verder “De explosie van Braamfontein” →

Saasveld

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, Geschiedenis, Kaapstad, West-KaapEen reactie plaatsen
Het landelijke gebied buiten de bebouwde kom van Kaapstad op een litho van John Herschel, 1835. Links in de verte de stad en helemaal rechts de achterkant van Saasveld.

Op moderne kaarten zijn de grenzen van het laat achttiende-eeuwse Kaapstad nog steeds zichtbaar. Buitengracht, Buitensingel en Buitenkant Street geven aan tot waar de bebouwing van de nederzetting zich uitstrekte. Daarbuiten, op de hellingen van de Tafelberg lag een gebied met tuinen, boerderijen en landhuizen. Een van die landhuizen was Saasveld op het landgoed De Tuin van Oudtshoorn. Saasveld heeft een opmerkelijke geschiedenis, niet in de laatste plaats omdat het tegenwoordig vijfenzeventig kilometer is verwijderd van zijn oorspronkelijke locatie.

Lees verder “Saasveld” →