Op woensdag 17 mei 1865 werd Kaapstad getroffen door een van de meest verwoestende stormen uit de geschiedenis van de stad. De storm kwam in de vroege uren opzetten vanuit het noordwesten. In de Tafelbaai lagen op dat moment drie stoomschepen, 25 zeilschepen en een groot aantal kleinere boten. Rond 9 uur ’s ochtends viel het eerste dodelijke slachtoffer. Een agent van de waterpolitie verdronk toen zijn sloep omsloeg. Kort daarop verbrijzelden de golven de vrachtboot Stag die was uitgevaren om een van de schepen in de baai te voorzien van een extra anker. Slechts twee van de veertien bemanningsleden konden worden opgepikt uit de woeste zee.

Lees verder “De grote storm van 1865” →

Na de verwoestende pokkenepidemie van 1713 bleef de Kaap lange tijd gevrijwaard van grootschalige uitbraken van besmettelijke ziekten. In 1755 was het echter opnieuw raak. Met een van de retourschepen van de VOC werden de pokken in april meegebracht van Ceylon. De slaven van de burger Jan de Waal, die in de buurt van het strand werkten, raakten als eersten besmet. Aangezien de meeste slaven in de huizen van hun eigenaars woonden, sloeg het virus binnen de kortste keren over op de burgerbevolking. Halverwege mei had het virus zich over de hele stad verspreid. De ziekte dook vervolgens ook op in binnenland van de kolonie.

Lees verder “Virusbestrijding aan de Kaap in 1755” →

De Verenigde Oost-Indische Compagnie was een van de grootste werkgevers in de Republiek. Het bedrijf had duizenden mensen in dienst in Nederland en de overzeese bezittingen. Die mensen kwamen niet allemaal uit Nederland. Ongeveer de helft van het personeel kwam uit het buitenland. Met name het Duitstalige gebied leverde veel VOC-dienaren. Een van hen was Albrecht Herport (1641-1730) uit het Zwitserse Bern. In het boek Eine Kurtze Ost-Indianische Reiß-Beschreibung, uitgegeven in 1669 in Bern, schreef hij over zijn tijd bij de VOC.

Lees verder “Albrecht Herport, een Zwitserse soldaat aan de Kaap” →

De ellende begon op 23 juni 1904 rond het middaguur. Zware regenbuien veranderden de straten van Kaapstad in rivieren. Vanuit de hoger gelegen wijk Gardens op de helling van de Tafelberg stroomde een muur van modderig water naar beneden richting het centrum van de stad. Op sommige plekken bereikte het water een hoogte van bijna een meter. De bewoners van een huis op de hoek van de Glynnstraat en de Buitenkantstraat konden ternauwernood worden gered uit hun volgelopen huis. ’s Avonds bleven stortbuien de stad teisteren en begon het te onweren. De volgende dag braken de wolken open. Op de Tafelberg waren prachtige watervallen zichtbaar.

Lees verder “Kaapstad onder water” →

Op zondag 6 mei 1838 ging het Nederlandse fregat Bellona onder het gebulder van 21 saluutschoten voor anker in de Simonsbaai. Aan boord bevond zich prins Hendrik, de derde zoon van de latere koning Willem II en Anna Paulowna. Vergezeld door Nederlandse en Britse officieren reed hij op 9 mei in een open rijtuig van Simonstad naar Kaapstad. Daar stonden de straten en de pleinen vol met toeschouwers. Vanwege de afwezigheid van gouverneur George Thomas Napier, die op reis was in het binnenland van de kolonie, verbleef de prins niet in het gouvernementshuis, maar in het vroegere logement van de weduwe De Wit. Voor haar huis wachtte een militaire erewacht hem op. Een muziekkorps speelde het God Save the King en van alle kanten klonk een luid “hoezee!” toen hij uit het rijtuig stapte.

Lees verder “Een Oranjeprins in Kaapstad” →

“Brand! Brand!”, riep een van de matrozen op de uitkijk. “Waar is brand?”, schreeuwde de stuurman, maar voordat de matroos kon antwoorden waar hij de branding zag, liep het VOC-fluitschip Vis op de rotsen van Groenpunt, iets ten westen van de plaats waar nu de vuurtoren staat. Tegen alle richtlijnen in had de schipper van de Vis in de nacht van 5 op 6 mei 1740 geprobeerd de Tafelbaai binnen te varen. Hij had het licht van de nieuwe batterij in Drieankerbaai aangezien voor het vertrouwde vuursignaal op Robbeneiland. Het schip was in de duisternis recht op de kust afgevaren.

Lees verder “De schipbreuk van de Vis” →

Op 13 februari 1713 arriveerde vanuit Batavia de retourvloot van de Verenigde Oost-Indische Compagnie onder bevel van Johannes van Steeland in de Tafelbaai. Tijdens de zeereis hadden enkele opvarenden, onder wie de kinderen van Van Steeland, de pokken gehad, maar tegen de tijd dat de Kaap werd bereikt waren zij weer hersteld. Na aankomst werd hun kleding zoals gebruikelijk naar de slavenloge aan de Heerengracht gebracht om gewassen te worden. Binnen de kortste keren was een groot deel van de slaven ziek. Tijdens de daaropvolgende zes maanden overleden bijna tweehonderd van de vijfhonderdzeventig Compagniesslaven.

Lees verder “De Kaapse pokkenepidemie van 1713” →

Op 8 januari 1911 arriveerde het gloednieuwe Nederlandse pantserschip De Zeven Provinciën in de Tafelbaai. Het schip week af van de gebruikelijke route naar Nederlands-Indië door het Suezkanaal om de Nederlandse regering te vertegenwoordigen bij de opening van het parlement van de nieuwe Unie van Zuid-Afrika. De unie was ontstaan op 31 mei 1910 door de samenvoeging van de vier Britse koloniën Kaapkolonie, Natal, Oranjerivierkolonie en Transvaal. De Zeven Provinciën kwam echter twee maanden te laat voor de opening van het parlement op 4 november 1910 vanwege de lange tijd die nodig was geweest om het schip gereed te maken voor zijn eerste verre zeereis.

Lees verder “De Zeven Provinciën in de Unie van Zuid-Afrika” →