Het Paleis van Justitie aan de noordkant van het Kerkplein in Pretoria is een van de sierlijkste gebouwen van de stad. Op 8 juni 1897 legde president Paul Kruger de hoeksteen. Onder de steen was een kist geplaatst met daarin de grondwet van de Zuid-Afrikaansche Republiek, een exemplaar van alle kranten van het land, een complete set munten van de republiek en kopieën van de bouwtekeningen van het gebouw.
Lees verder “Het Paleis van Justitie in Pretoria”
In april 2015 was ik met familie op het Kerkplein in Pretoria. Midden op het plein werd hard gewerkt aan een groot hek ter bescherming van het standbeeld van Paul Kruger. We passeerden het nog onvoltooide hek en liepen richting de Oude Raadzaal. Het voormalige parlementsgebouw van de Zuid-Afrikaansche Republiek zag er gesloten uit, maar tot onze verbazing was de deur niet op slot. Binnen werden we verwelkomd door een opgewekte suppoost. Nadat we entree hadden betaald moesten we, zoals gebruikelijk in Zuid-Afrika, onze namen invullen in een gastenboek. Al een paar dagen waren er geen bezoekers geweest. De suppoost verwachtte blijkbaar niemand meer. Zij deed de deur op slot en gaf ons een rondleiding door het prachtige, verlaten gebouw.
Lees verder “De Oude Raadzaal”
Pretoria is de bestuurlijke hoofdstad van Zuid-Afrika. Het is een statige regeringsstad met fraaie architectuur, lommerrijke buitenwijken en brede straten omzoomd door jacaranda’s die in de lente zorgen voor een prachtige paarse gloed. Het historische middelpunt van de stad is het Kerkplein, de plek van waaruit het oorspronkelijke dorpje uitgroeide tot de vierde stad van het land.
Lees verder “Het Kerkplein in Pretoria”
Midden in Harare, op de hoek van Nelson Mandela Avenue en Third Street, staat het parlement van Zimbabwe. Het werd oorspronkelijk gebouwd in 1895 als een hotel toen Harare nog Salisbury heette. In 1899, na het faillissement van de eigenaren, nam de wetgevende raad van Zuid-Rhodesië er zijn intrek. Daarna werd het gebouw meermalen verbouwd en uitgebreid, maar het bleef een weinig indrukwekkend geheel. Dit was de regering van Zuid-Rhodesië een doorn in het oog, vooral nadat het land in 1923 zelfbestuur had gekregen. In de jaren dertig schreef de regering daarom een ontwerpprijsvraag uit voor een nieuw parlement aan Jameson Avenue (nu Samora Machel Avenue). De voorkeur ging uit naar een symmetrisch gebouw in klassieke stijl met een centrale toren of koepel.
Lees verder “Een nieuw parlement voor Zuid-Rhodesië”
Elke ochtend hees Sir Humphrey Gibbs de Union Jack in de tuin van Government House en elke avond stak hij zich in een smoking en bracht voor het diner een dronk uit op koningin Elizabeth. Gibbs was van 1959 tot 1969 gouverneur van de Britse kolonie Rhodesië. Hij deed alsof er niets aan de hand was, maar de laatste vier jaar van zijn gouverneurschap was hij een gevangene in zijn ambtswoning.
Lees verder “De gevangen gouverneur van Rhodesië”
In de Johannesburgse buitenwijk Sandton staat sinds kort de hoogste wolkenkrabber van Afrika. De 234 meter hoge Leonardo opende in maart 2020 zijn deuren. De bouw had ruim vier jaar geduurd. Het grootste deel van de 55 verdiepingen is bestemd voor appartementen, een hotel en kantoren. Verder zijn in het gebouw een restaurant, een sportschool, een zwembad, een spa, een crèche en een conferentiecentrum gevestigd. De Leonardo is elf meter hoger dan het Carlton Centre in het centrum van Johannesburg dat 45 jaar lang alle gebouwen van het continent naar de kroon stak.
Lees verder “De hoogste wolkenkrabber van Afrika”
Aan de oostzijde van Francis Farewell Square, op de plek waar de handelspost Port Natal in 1824 werd gesticht, staat het Stadhuis van Durban. Het statige gebouw is met zijn 48 meter hoge koepel een prachtig voorbeeld van de edwardiaanse barok.
Lees verder “Het stadhuis van Durban”
Eind negentiende eeuw vond een herleving plaats van de Kaaps-Hollandse architectuur. De neo-Kaaps-Hollandse stijl greep terug op de kenmerkende gevels en andere decoratieve elementen van de oorspronkelijke stijl en paste die op een eigentijdse manier toe. Tot aan de Tweede Wereldoorlog was de bouwstijl bijzonder populair in Zuid-Afrika. Niet alleen overheidsgebouwen, treinstations en kerken werden voorzien van Kaaps-Hollandse gevels, maar ook particuliere woningen, zoals dit prachtige huis in Kaapstad dat recentelijk te koop stond voor R10.500.000 (ongeveer €540.000). Het staat op de hoek van de Alexandralaan en de Bo-Oranjestraat in Oranjezicht, een van de mooiste wijken van de stad. Met zijn holbolgevels, schuiframen met luiken en witgepleisterde muren is het een schoolvoorbeeld van de neo-Kaaps-Hollandse stijl.
Lees verder “Een huis in Oranjezicht”
Toen de bovenstaande foto werd genomen stond het standbeeld van Jan van Riebeeck er al zo’n twintig jaar. De Brit Cecil John Rhodes schonk het standbeeld van de stichter van de Kaapkolonie aan Kaapstad. Hij betaalde de Schotse beeldhouwer John Tweed het grote bedrag van duizend pond voor het beeld. Rhodes koos voor een locatie aan het begin van Adderley Street, vlak bij de kustlijn. Van Riebeeck zou daar in 1652 voor het eerst voet aan wal hebben gezet.
Lees verder “Het standbeeld van Jan van Riebeeck”
De ruïnes van Groot-Zimbabwe in de heuvels van het zuidoosten van Zimbabwe behoren tot de indrukwekkendste archeologische monumenten van Afrika bezuiden de Sahara. De oude stad is vooral bekend vanwege haar massieve, schitterend gebouwde muren, maar er zijn ook uiteenlopende kunstvoorwerpen gevonden. Met name de acht gebeeldhouwde vogels van zeepsteen op lange sokkels spreken tot de verbeelding.
Lees verder “De vogels van Groot-Zimbabwe”
Jacobus Hendrik Pierneef geldt als een van de grootste Zuid-Afrikaanse schilders van de twintigste eeuw. Hij schilderde dit gezicht op een Kaapse laan in 1929. Waarschijnlijk is het de Kerkstraat in Worcester met in de verte de Nederduitse Gereformeerde Kerk. De situatie komt overeen, maar Pierneef heeft zich enige artistieke vrijheden veroorloofd. Zo heeft de kerk in werkelijkheid een hogere toren en een dwarsbeuk.
Lees verder “Een Kaapse laan”
Op 7 oktober 2020 adviseerde de Raad voor Cultuur aan Ingrid van Engelshoven, de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, dat Nederland al het koloniale erfgoed moet teruggeven aan de herkomstlanden, als redelijk zeker kan worden aangetoond dat die landen de stukken onvrijwillig zijn kwijtgeraakt. Dit soort richtlijnen zouden niet alleen voor gestolen erfgoed uit voormalige koloniën moeten gelden, maar voor al het gestolen erfgoed, ook voor de giraffe van stadhouder Willem V van Oranje-Nassau.
Lees verder “De giraffe van Willem V”
Aan de voet van de populaire uitgaansstraat Kloof Street in de wijk Gardens in Kaapstad staat Rozenhof. Het pand heeft een rijke geschiedenis, maar helaas heeft de huidige eigenaar laten zien daar weinig oog voor te hebben.
Lees verder “Rozenhof”
Wilhelm Langschmidt is tegenwoordig vrijwel vergeten, maar halverwege de negentiende eeuw schilderde hij twee stadsgezichten die tot de fraaiste behoren die ooit van Kaapstad zijn gemaakt.
Lees verder “Wilhelm Langschmidt”
Inhambane is een stad in het zuiden van Mozambique, een kleine vierhonderd kilometer ten noordoosten van de hoofdstad Maputo. De stad is prachtig gelegen op de oostelijke oever van de Baai van Inhambane, een natuurlijke haven die is gevormd door een diepe inham van de Indische Oceaan bij de monding van de Mutambarivier. Inhambane heeft ongeveer tachtigduizend inwoners. Het is een charmante, slaperige stad met lommerrijke straten en een fraaie mengeling van oude koloniale gebouwen en art-deco-architectuur.
Lees verder “Inhambane in het Land van de Goede Mensen”
Zuid-Afrika wordt geplaagd door corruptie. Politici en ambtenaren maken op grote schaal misbruik van hun positie. Begin negentiende eeuw was dit niet heel anders, zo laat het optreden van Sir John Truter zien.
Lees verder “Sir John Truter”
Op 28 juni 2020 schreef ik over de verwijdering van het standbeeld van president Steyn van de campus van de Universiteit van die Vrystaat in Bloemfontein. Op 27 augustus 2020 is het standbeeld heropgericht voor het Oorlogsmuseum van die Boererepublieke, eveneens in Bloemfontein. Steyn is opgesteld in precies dezelfde richting als op de vorige locatie waardoor het licht op dezelfde manier op het beeld valt als voorheen.
Lees verder “President Steyn is terug”
Op 29 augustus 2020 overleed de fotograaf Jürgen Schadeberg. Hij werd op 18 maart 1931 geboren in Berlijn, kort voordat de nazi’s aan de macht kwamen in Duitsland. Op negentienjarige leeftijd emigreerde hij naar Zuid-Afrika om een nieuw leven op te bouwen, ver weg van zijn door de oorlog verwoeste geboorteland waar de littekens van het nazisme nog overal zichtbaar waren. Tot zijn teleurstelling trof hij aan de andere kant van de wereld een land aan dat meer op zijn moederland leek dan hij had verwacht.
Lees verder “Jürgen Schadeberg, een Duitse fotograaf in Zuid-Afrika”
Op 8 januari 1911 arriveerde het gloednieuwe Nederlandse pantserschip De Zeven Provinciën in de Tafelbaai. Het schip week af van de gebruikelijke route naar Nederlands-Indië door het Suezkanaal om de Nederlandse regering te vertegenwoordigen bij de opening van het parlement van de nieuwe Unie van Zuid-Afrika. De unie was ontstaan op 31 mei 1910 door de samenvoeging van de vier Britse koloniën Kaapkolonie, Natal, Oranjerivierkolonie en Transvaal. De Zeven Provinciën kwam echter twee maanden te laat voor de opening van het parlement op 4 november 1910 vanwege de lange tijd die nodig was geweest om het schip gereed te maken voor zijn eerste verre zeereis.
Lees verder “De Zeven Provinciën in de Unie van Zuid-Afrika”
In 1862 werd de immense Kaapkolonie een stukje kleiner. Tussen Kaapstad en Eerste Rivier werd toen de eerste spoorlijn geopend. Al snel volgden er meer, zoals de spoorlijn tussen Kaapstad en Wynberg die in 1864 werd aangelegd. De spoorlijn naar Wynberg werd in 1883 doorgetrokken naar de kust van de Valsbaai bij Muizenberg. Een jaar later werd Kalkbaai bereikt en in 1890 werd het laatste deel van de lijn naar Simonstad geopend. Treinen waren sneller, comfortabeler en door de introductie van de eerste en tweede klas minder egalitair dan de oude paardenomnibussen waarin passagiers van alle rangen en standen door elkaar werden geschud.
Lees verder “Met de trein naar Simonstad”