Auteur: Douwe van der Galiën

Mostert se Meul

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, Kaapstad1 reactie
Mostert se Meul na de brand.

Zondagmiddag 18 april 2021 werd Mostert se Meul (of Mostert’s Mill) in Kaapstad slachtoffer van een natuurbrand op de Duivelspiek, de berg aan de oostzijde van de Tafelberg. Door de harde wind kwam brandend as terecht op het rieten dak van de eeuwenoude molen aan de voet van de berg. Al snel stond het hele bouwwerk in lichterlaaie. Nadat de kap in vlammen was opgegaan leunden de wieken nog even op de romp voordat ze te pletter vielen op de grond. De volgende ochtend bleek er vrijwel niets over te zijn van het houten binnenwerk. Tussen het puin op de vloer lagen de molenstenen die tijdens de brand naar beneden waren gekomen. Aan de muur hing nog een zwartgeblakerde brandblusser.

Lees verder “Mostert se Meul” →

Kaapstad onder water

On door Douwe van der GaliëninGeen categorie, Geschiedenis, KaapstadEen reactie plaatsen
Winkelmedewerkers proberen het water buiten te houden bij Cleghorn & Harris aan Adderley Street.

De ellende begon op 23 juni 1904 rond het middaguur. Zware regenbuien veranderden de straten van Kaapstad in rivieren. Vanuit de hoger gelegen wijk Gardens op de helling van de Tafelberg stroomde een muur van modderig water, die op sommige plekken een hoogte bereikte van bijna een meter, naar beneden richting het centrum van de stad. De bewoners van een huis op de hoek van Glynn en Buitenkant Street konden ternauwernood worden gered uit hun volgelopen huis. ’s Avonds bleven stortbuien de stad teisteren en begon het te onweren. De volgende dag braken de wolken open. Op de Tafelberg waren prachtige watervallen zichtbaar.

Lees verder “Kaapstad onder water” →

Een Oranjeprins in Kaapstad

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, Kaapstad2 reacties
Willem Frederik Hendrik (1820-1879), prins der Nederlanden, door J.B. van Hulst, 1836, Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje Nassau, Den Haag.

Op zondag 6 mei 1838 ging het Nederlandse fregat Bellona onder het gebulder van 21 saluutschoten voor anker in de Simonsbaai. Aan boord bevond zich prins Hendrik, de derde zoon van de latere koning Willem II en Anna Paulowna. Vergezeld door Nederlandse en Britse officieren reed hij op 9 mei in een open rijtuig van Simonstad naar Kaapstad. Daar stonden de straten en de pleinen vol met toeschouwers. Vanwege de afwezigheid van gouverneur George Thomas Napier, die op reis was in het binnenland van de kolonie, verbleef de prins niet in het gouvernementshuis, maar in het vroegere logement van de weduwe De Wit. Voor haar huis wachtte een militaire erewacht hem op. Een muziekkorps speelde het God Save the King en van alle kanten klonk een luid “hoezee!” toen hij uit het rijtuig stapte.

Lees verder “Een Oranjeprins in Kaapstad” →

De ontsnapping van Jan van de Caab

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis2 reacties
Schepen in de Tafelbaai, achttiende eeuw, Rijkmuseum.

Op 12 mei 1750 zette het VOC-schip Hof d’uno koers naar Nederland. Het schip was vijf maanden eerder vertrokken uit Batavia en had tweeënhalve week voor anker gelegen in de Tafelbaai. In Kaapstad waren niet alleen voorraden ingeslagen, maar ook vier nieuwe matrozen gerekruteerd. Een van hen was de ontsnapte slaaf Jan van de Caab. Hij had zich uit de voeten gemaakt toen hij Kaapstad bezocht met de wagen van zijn meester, de landbouwer Hendrick Ecksteen. Ver weg van de Kaap hoopte hij in vrijheid een nieuw leven op te kunnen bouwen.

Lees verder “De ontsnapping van Jan van de Caab” →

Imhoff’s Gift

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, West-KaapEen reactie plaatsen
Het voormalige woonhuis op Imhoff’s Gift, nu het Blue Water Café.

Na de noordwesterstorm van 21 mei 1737 kwamen de bewindhebbers van de VOC eindelijk in beweging. Van de retourvloot die voor anker lag in de Tafelbaai waren acht van de tien schepen gezonken. Dit was de zoveelste storm die een ravage aanrichtte in de Tafelbaai. De bewindhebbers besloten dat VOC-schepen voortaan ’s winters voor anker moesten gaan in de Simonsbaai, aan de andere kant van het Kaapse Schiereiland. Daar hadden ze minder last van de noordwesterstormen.

Lees verder “Imhoff’s Gift” →

De schipbreuk van de Vis

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, KaapstadEen reactie plaatsen
De schipbreuk van de Vis, Jürgen Leeuwenberg, 1740, National Library of South Africa.

“Brand! Brand!”, riep een van de matrozen op de uitkijk. “Waar is brand?”, schreeuwde de stuurman, maar voordat de matroos kon antwoorden waar hij de branding zag, liep het VOC-fluitschip Vis op de rotsen van Groenpunt, iets ten westen van de plaats waar nu de vuurtoren staat. Tegen alle richtlijnen in had de schipper van de Vis in de nacht van 5 op 6 mei 1740 geprobeerd de Tafelbaai binnen te varen. Hij had het licht van de nieuwe batterij in Drieankerbaai aangezien voor het vertrouwde vuursignaal op Robbeneiland. Het schip was in de duisternis recht op de kust afgevaren.

Lees verder “De schipbreuk van de Vis” →

Een nieuw VOC-hospitaal in Kaapstad

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, KaapstadEen reactie plaatsen
Het in aanbouw zijnde hospitaal, ca. 1783, Library of Parliament, Kaapstad.

Eindelijk was het zover. Op 2 november 1772 legde gouverneur Joachim Ammema baron van Plettenberg de eerste steen van het nieuwe hospitaal van de VOC in Kaapstad. Het enorme gebouw dat ruimte moest bieden aan 1450 patiënten werd gebouwd ter vervanging van het oude hospitaal aan de Heerengracht uit 1699. Vanwege de hoge sterfte- en ziektecijfers aan boord van VOC-schepen was het een van de belangrijkste gebouwen van de Kaapse verversingspost. De bouw van het nieuwe hospitaal ontwikkelde zich echter tot een gigantisch hoofdpijndossier voor het Kaapse bestuur.

Lees verder “Een nieuw VOC-hospitaal in Kaapstad” →

Een zwarte Amerikaan in Transvaal

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenisEen reactie plaatsen
Spoorwegarbeiders op de nog onvoltooide Brinkspruitbrug tijdens de aanleg van de Delagoalijn omstreeks 1892.

15 januari 1893. Het hemd van John Ross werd uitgetrokken, zijn handen werden boven zijn hoofd vastgebonden aan een paal en hij kreeg vijftien zweepslagen van een politieagent. Ross was een zwarte ingenieur die voor de Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Spoorwegmaatschappij werkte aan de Delagoalijn tussen Pretoria en Lourenço Marques. Hij had het gewaagd fel te reageren op beledigende opmerkingen van een witte collega. In de gesegregeerde Zuid-Afrikaansche Republiek werden Afrikanen voor het minste of geringste zwaar gestraft. De politieagent wist echter niet dat Ross een Amerikaanse staatsburger was. Een diplomatieke rel tussen de Verenigde Staten en de Zuid-Afrikaansche Republiek was geboren.

Lees verder “Een zwarte Amerikaan in Transvaal” →

De drostdy van Graaff-Reinet

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, Oost-KaapEen reactie plaatsen
De drostdy van Graaff-Reinet.

In het binnenland van de Oost-Kaap, aan de voet van de Sneeuberge in een hoefijzervormige bocht in de Sondagsrivier, ligt Graaff-Reinet, de “parel van de Karoo”. Het prachtige dorp herbergt tal van historische gebouwen. Een daarvan is de elegante Kaaps-Hollandse drostdy in de Kerkstraat, ooit de zetel van het Nederlandse gezag in de regio, maar nu al geruime tijd een hotel.

Lees verder “De drostdy van Graaff-Reinet” →

City Hall, Cape Town 1917

On door Douwe van der GaliëninKaapstad, KunstEen reactie plaatsen
City Hall, Cape Town 1917, Robert Gwelo Goodman, South African National Gallery.

Robert Gwelo Goodman (1871-1939) was een van de grootste Zuid-Afrikaanse schilders. Hij behoorde tot de zogeheten Kaapse impressionisten die begin twintigste eeuw werkzaam waren in Kaapstad. Zijn stijl toont invloeden van het Franse impressionisme en pointillisme, maar het ging hem meer om de weergave van het onderwerp dan om het vastleggen van het licht en de atmosfeer van het moment. Hij schilderde voornamelijk stadsgezichten, historische gebouwen, interieurs, landschappen en bloemen.

Lees verder “City Hall, Cape Town 1917” →

De inauguratie van Mandela

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, PretoriaEen reactie plaatsen
Op 10 mei 1994 werd Nelson Mandela beëdigd als president van Zuid-Afrika door hoofdrechter Michael Corbett.

Op 10 mei 1994 begon een nieuw hoofdstuk in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis. Nelson Mandela werd op die dag geïnaugureerd als eerste zwarte president van Zuid-Afrika. Zijn partij, het African National Congress, had tijdens de eerste multiraciale verkiezingen van april 1994 een verpletterende overwinning behaald met bijna 63 procent van de stemmen. De inauguratie vond plaats in het amfitheater van het imponerende Uniegebouw op de Meintjieskop in Pretoria, de officiële zetel van de Zuid-Afrikaanse regering sinds 1910.

Lees verder “De inauguratie van Mandela” →

Café Riche

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, Pretoria2 reacties
Café Riche.

Café Riche was het oudste eetcafé van Pretoria. Je kon er, uitkijkend over het Kerkplein, genieten van koffie, een grote verscheidenheid aan lokale en Belgische bieren en verse gerechten als het Boer en Brit-ontbijt, bestaande uit bacon, ham, eieren, boerewors en brood. Het café was vooral in trek bij toeristen en ambtenaren. Het fraaie interieur met versieringen in art-nouveaustijl voerde de gasten terug in de tijd. Café Riche was een welkome plek van ontspanning tussen de banken en overheidsgebouwen rond het plein.

Lees verder “Café Riche” →

De Kaapse pokkenepidemie van 1713

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, Kaapstad, West-KaapEen reactie plaatsen
Khoikhoi tijdens een storm, anonieme kunstenaar, ca. 1700, National Library of South Africa.

Op 13 februari 1713 arriveerde vanuit Batavia de retourvloot van de Verenigde Oost-Indische Compagnie onder bevel van Johannes van Steeland in de Tafelbaai. Tijdens de zeereis hadden enkele opvarenden, onder wie de kinderen van Van Steeland, de pokken gehad, maar tegen de tijd dat de Kaap werd bereikt waren zij weer hersteld. Na aankomst werd hun kleding zoals gebruikelijk naar de slavenloge aan de Heerengracht gebracht om gewassen te worden. Binnen de kortste keren was een groot deel van de slaven ziek. Tijdens de daaropvolgende zes maanden overleden bijna tweehonderd van de vijfhonderdzeventig Compagniesslaven.

Lees verder “De Kaapse pokkenepidemie van 1713” →

Het Paleis van Justitie in Pretoria

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, PretoriaEen reactie plaatsen
Die Paleis van Justisie.

Het Paleis van Justitie aan de noordkant van het Kerkplein in Pretoria is een van de sierlijkste gebouwen van de stad. Op 8 juni 1897 legde president Paul Kruger de hoeksteen. Onder de steen was een kist geplaatst met daarin de grondwet van de Zuid-Afrikaansche Republiek, een exemplaar van alle kranten van het land, een complete set munten van de republiek en kopieën van de bouwtekeningen van het gebouw.

Lees verder “Het Paleis van Justitie in Pretoria” →

De Oude Raadzaal

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, PretoriaEen reactie plaatsen
Die Ou Raadsaal.

In april 2015 was ik met familie op het Kerkplein in Pretoria. Midden op het plein werd hard gewerkt aan een groot hek ter bescherming van het standbeeld van Paul Kruger. We passeerden het nog onvoltooide hek en liepen richting de Oude Raadzaal. Het voormalige parlementsgebouw van de Zuid-Afrikaansche Republiek zag er gesloten uit, maar tot onze verbazing was de deur niet op slot. Binnen werden we verwelkomd door een opgewekte suppoost. Nadat we entree hadden betaald moesten we, zoals gebruikelijk in Zuid-Afrika, onze namen invullen in een gastenboek. Al een paar dagen waren er geen bezoekers geweest. De suppoost verwachtte blijkbaar niemand meer. Zij deed de deur op slot en gaf ons een rondleiding door het prachtige, verlaten gebouw.

Lees verder “De Oude Raadzaal” →

Het Kerkplein in Pretoria

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, PretoriaEen reactie plaatsen
Het Kerkplein in Pretoria in noordwestelijke richting.

Pretoria is de bestuurlijke hoofdstad van Zuid-Afrika. Het is een statige regeringsstad met fraaie architectuur, lommerrijke buitenwijken en brede straten omzoomd door jacaranda’s die in de lente zorgen voor een prachtige paarse gloed. Het historische middelpunt van de stad is het Kerkplein, de plek van waaruit het oorspronkelijke dorpje uitgroeide tot de vierde stad van het land.

Lees verder “Het Kerkplein in Pretoria” →

Een nieuw parlement voor Zuid-Rhodesië

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, ZimbabweEen reactie plaatsen
Het ontwerp van Ernest Berry Webber voor een nieuw parlement van Zuid-Rhodesië.

Midden in Harare, op de hoek van Nelson Mandela Avenue en Third Street, staat het parlement van Zimbabwe. Het werd oorspronkelijk gebouwd in 1895 als een hotel toen Harare nog Salisbury heette. In 1899, na het faillissement van de eigenaren, nam de wetgevende raad van Zuid-Rhodesië er zijn intrek. Daarna werd het gebouw meermalen verbouwd en uitgebreid, maar het bleef een weinig indrukwekkend geheel. Dit was de regering van Zuid-Rhodesië, dat in 1923 zelfbestuur had gekregen, een doorn in het oog. In de jaren dertig schreef zij daarom een ontwerpprijsvraag uit voor een nieuw parlement aan Jameson Avenue (nu Samora Machel Avenue). De voorkeur ging uit naar een symmetrisch gebouw in klassieke stijl met een centrale toren of koepel.

Lees verder “Een nieuw parlement voor Zuid-Rhodesië” →

De gevangen gouverneur van Rhodesië

On door Douwe van der GaliëninGeschiedenis, Zimbabwe2 reacties
Sir Humphrey Gibbs in vol ornaat.

Elke ochtend hees Sir Humphrey Gibbs de Union Jack in de tuin van Government House en elke avond stak hij zich in een smoking en bracht voor het diner een dronk uit op koningin Elizabeth. Gibbs was van 1959 tot 1969 gouverneur van de Britse kolonie Rhodesië. Hij deed alsof er niets aan de hand was, maar de laatste vier jaar van zijn gouverneurschap was hij een gevangene in zijn ambtswoning.

Lees verder “De gevangen gouverneur van Rhodesië” →

De hoogste wolkenkrabber van Afrika

On door Douwe van der GaliëninArchitectuur, JohannesburgEen reactie plaatsen
De Leonardo in Sandton is de hoogste wolkenkrabber van Afrika.

In de Johannesburgse buitenwijk Sandton staat sinds kort de hoogste wolkenkrabber van Afrika. De 234 meter hoge Leonardo opende in maart 2020 zijn deuren. De bouw had ruim vier jaar geduurd. Het grootste deel van de 55 verdiepingen is bestemd voor appartementen, een hotel en kantoren. Verder zijn in het gebouw een restaurant, een sportschool, een zwembad, een spa, een crèche en een conferentiecentrum gevestigd. De Leonardo is elf meter hoger dan het Carlton Centre in het centrum van Johannesburg dat 45 jaar lang alle gebouwen van het continent naar de kroon stak.

Lees verder “De hoogste wolkenkrabber van Afrika” →